Թվում էր, թե այս պատմության մութ վարագույրը երբեք չի ցրվի։ Ամիսներ շարունակ գյուղի մութ փողոցներով առանց բառի շրջում էր միայն մի անուն՝ Տիգրան։ Նա երեք տարեկան էր, անմեղ, միշտ ժպտացող, իսկ նրա անհետացման օրը գյուղবাসիների հիշողության մեջ մնաց որպես պահ, երբ թվում էր՝ հողն էլ loro տակ կարում էր։
Բայց երբ հայրն վերջապես խոսեց, ոչ ոք չէր պատկերացնում, թե ինչ խոստովանություն էր նրան սպասվում։
Ամբողջ շաբաթներ նա փակվել էր լռության մեջ․ չէր պատասխանում հարցերին, խուսափում էր նույնիսկ ամենամոտ մարդկանց հայացքներից։ Բայց երբ ոստիկանությունն ու կամավորներն կրկին հավաքվեցին նոր տեղեկությունը ստուգելու համար, տղամարդը այլևս չկարողացավ զսպել ներսում կուտակված ճնշումը։ Նրա ձայնը դողում էր, աչքերը դժվարությամբ էին զսպում արցունքները, երբ նա արտասանեց այն խոսքերը, որոնք այս գործի ամենասարսափելի շրջադարձն էին դառնալու։
«Ես մենակ չէի», — շշնջաց նա, և այդ խոսքերը սառույցի պես դիպան բոլոր ներկաների սրտերին։
— Այդ օրը… ես մենակ չէի իմ որդու հետ։
Սենյակում լռություն կախվեց։ Ոչ ոք չէր հավատում լսածին։ Մինչ այդ բոլորը ենթադրում էին՝ պատահականություն, սխալ քայլ, անուշադիր պահ… բայց ոչ սա։ Ոչ այն, ինչ պատրաստվում էր պատմել տղամարդը։
Նա նստեց՝ սեղմելով բռունցքները՝ կարծես փորձում էր չթուլանալ։ Քանզի այն, ինչ պատրաստվում էր բացահայտել, մի գաղտնիք էր, որից նույնիսկ ամենահամարձակ մարդկանց սիրտը կկանգներ։
Տիգրանի հայրը ասաց, որ ինքը ոչ մարդասպան է, ոչ դաժան մարդ, ինչպես արդեն սկսել էին խոսել գյուղում։ Բայց նրա խոստովանությունն ավելի լուրջ էր։ Նա ասաց, որ այդ օրը իրենց հետ եղել է մի կին, որի անունը նա ամիսներ շարունակ նույնիսկ չէր համարձակվել արտասանել։
— Նա համոզեց ինձ հեռանալ գյուղից։ Ասաց, որ պետք է մի քիչ մաքուր օդ շնչեմ, որ տղային էլ պետք է դուրս գալ տնից։ Եվ ես… ես հավատացի նրան, — ասաց նա դողացող ձայնով։
Գյուղում ոչ ոք չէր լսել այդ կնոջ անունը, և հայրը պնդում էր, որ նրան առաջին անգամ տեսել էր ընդամենը մի քանի շաբաթ առաջ։ Կինը ներկայացել էր որպես կամավոր, բազմազավակ ընտանիքներին աջակցող բարեգործական ծրագրի անդամ։ Սակայն նրա իրական նպատակը մնում էր մռայլ, անհասկանալի, վախեցնող։
«Երբ հասանք անտառի եզրին, նա ասաց՝ ‘սպասիր մի րոպե’», — պատմեց հայրը։
«Ես շրջվեցի, իսկ երբ նորից նայեցի… ոչ նա, ոչ Տիգրանը այլևս չկային։ Ոչ մի հետք»։
Այդ պահը կոտրեց նրան։ Նա խոստովանեց, որ այն օրվանից այլևս չի կարողացել նայել իր կյանքին հին աչքերով։ Նա վազում էր, գոռում, փնտրում ծառերի միջով, ձորում, խոտերի մեջ… բայց չէր լսում ոչ մի ձայն, ոչ մի ծիծաղ, ոչ մի արձագանք։
Լուրը տարածվեց գյուղով այնպես արագ, ինչպես կրակը չորի մեջ։ Բոլորը փորձում էին հիշել՝ վերջին շաբաթներին արդյոք տեսել էին որևէ անծանոթ կնոջ։ Ոմանք պնդում էին, թե տեսել էին նրան երկար վերարկուով, միշտ կիսափակ աչքերով, արագ ու անհանգիստ քայլքերով։ Մյուսները հիշում էին, որ հաճախ տեսել էին անհայտ մեքենա գյուղի մոտ, որի վարորդը հրաժարվում էր կանգնել կամ զրուցել։
Ոստիկանությունն սկսեց գործել նոր ուղղությամբ։ Հայրը, որին սկզբում մեղադրում էին անփութության մեջ, այժմ դառնում էր թաքնված ճշմարտության ծանրությունից տուժածներից մեկը։
«Ես վախենում էի ասել ճշմարտությունը», — ասաց նա։
«Վախենում էի, որ ինձ չեն հավատա։ Կմտածեն, թե ես եմ մեղավոր։ Բայց ես պարզապես ուզում էի գտնել որդուս… և ամեն րոպե մտածում էի՝ գուցե իմ լռությամբ եմ նրան ցավ պատճառել»։
Այս խոսքերը մեծ դժվարությամբ են զսպում էին հույզերը թե՛ կամավորները, թե՛ հարազատները, թե՛ ոստիկանները։ Հիմա արդեն պարզ էր․ գործը շատ ավելի խորն ու վտանգավոր է, քան սկզբում էր թվում։
Կնոջ ինքնությունը դեռ անհայտ էր։ Անհայտ էին նաև նրա շարժառիթները։ Բայց մեկ բան պարզ էր․ նա չէր եղել պատահական անցորդ։ Հավանաբար նա երկար ժամանակ հետևել էր ընտանիքին։ Գուցե իր զոհին ընտրել էր ամիսներ առաջ։ Տիգրանի հայրը վստահ էր՝ սա ոչ պատահականություն էր, ոչ էլ անհաջող պահի հետևանք։
— Նա գիտեր, թե ովքեր ենք մենք։ Գիտեր, թե երբ եմ դուրս գալիս տնից, երբ է Տիգրան արթնանում… նա ուսումնասիրել էր մեզ, — ասաց տղամարդը։
Այս խոստովանությունն շրջադարձային դարձավ։ Գյուղում կրկին արթնացավ վախը։ Մարդիկ սկսեցին փակել դռները նույնիսկ ցերեկը, երեխաներին դուրս էին բերում միայն մեծերի հետ։ Եվ ոչ ոք չէր կարող մոռանալ հոր վերջին խոսքերը․
— Եթե ես միայնակ լինեի, հիմա որդուս կպահեի ձեռքերիս մեջ։ Բայց ես մենակ չէի… և դա ամեն ինչ փոխեց։
Այս պատմության շարունակությունը դեռ առաջ է։ Հետաքննությունն անցնում է հաջորդ փուլ, և գյուղի բնակիչները սպասում են այն օրվան, երբ վերջապես կհայտնաբերվի այդ խորհրդավոր կնոջ անունը։ Բայց մինչ այդ յուրաքանչյուր մայր, յուրաքանչյուր հայր, յուրաքանչյուր ընտանիք ապրում է մեկ հարցերի հետ․
Ո՞վ է նա։