Վերջին շաբաթներն թվում էին শান্ত՝ դպրոցներ, մանկապարտեզներ, սովորական առօրյա և գարնան սպասում։ Բայց այդ երևույթական հանգստությունը փլվեց մեկ ակնթարթում՝ առողջապահության նախարար Անուշ Ավանեսյանի արած հայտարարությունից հետո։ Նրա խոսքը այնքան կտրուկ և անհանգստացնող էր, որ հազարավոր ծնողներ շոկ ու տագնապ ապրեցին, իսկ սոցիալական ցանցերում պայթեց հարցերի ու ենթադրությունների հոսք։

Նրա խոսքերը կարճ էին, բայց հնչեցին ինչպես հարված․
«Այսօր երեխաների անվտանգությանն սպառնում է նոր, թաքնված վտանգ։ Խնդրում եմ բոլոր ծնողներին՝ ուշադիր հետևեք ձեր երեխաների վիճակին։ Ցանկացած փոփոխություն կարող է նշանակություն ունենալ»։

Ինչու այս հայտարարությունն արվեց հենց հիմա

Նախարարը չբացեց բոլոր մանրամասները և ընդգծեց, որ անհրաժեշտ են լրացուցիչ ուսումնասիրություններ։ Բայց անգամ հնչած շատ քիչ տեղեկատվությունը բավական էր, որ հանրությունը լարված սպասման մեջ ընկնի։

Առաջին կասկածելի դեպքերը գրանցվել էին մի քանի մանկապարտեզներում և դպրոցներում։ Սկզբում դաստիարակներն ու ուսուցիչները կարծում էին, թե դա սովորական սեզոնային թուլություն է կամ ուսումնական ծանրաբեռնվածության հետևանք։ Սակայն շուտով պարզ դարձավ՝ տարօրինակ ախտանիշները կրկնվում են տարբեր երեխաների մոտ և տարբեր թաղամասերում։

Ծնողները մեկը մյուսի հետևից սկսեցին կիսվել դեպքերով՝ հանկարծակի գիշերային արթնացումներ, անբացատրելի վախեր, սուր տրամադրության փոփոխություններ, ագրեսիվություն կամ հակառակը՝ անիմաստ ապատիա։ Մինչ դա թվում էր առանձին միջադեպերի շարք, ոչ ոք ահազանգ չէր հարում։ Բայց երբ նման հաղորդագրություններ սկսեցին հայտնվել տարբեր մարզերից, առողջապահական մարմինները ստիպված եղան միջամտել։

Անուշ Ավանեսյանը հրապարակեց այն, ինչ մասնագետները սուսուփուս էին քննարկում

Նախնական տվյալներով՝ խոսքը կարող է վերաբերվել նոր արտաքին գործոնի, որն ազդեցություն է թողնում երեխաների օրգանիզմի վրա։ Մասնագետների կարծիքները տարբեր են․ ոմանք դա կապում են օդի որակի վատացման հետ, ոմանք՝ սննդային շղթայի խախտումների և վնասակար խառնուրդների առկայության հետ, որոնք երկար ժամանակ կարող են աննկատ մնալ։

Նախարարը շեշտեց․
«Եթե կա ծանր հետևանքները կանխելու հնարավորություն, մենք պարտավոր ենք նախազգուշացնել։ Այժմ պետք է գործել կանխարգելիչ ձևով»։

Այս նախադասությունը դարձավ շրջադարձային պահ՝ հենց այն ստիպեց ծնողներին մտածել, որ իշխանությունները գուցե ավելին գիտեն, քան հրապարակում են։ Իսկ այդ լռությունն էլ ավելի ուժեղացրեց տագնապային տրամադրությունները։

Ինչ խորհուրդներ են տրվում ծնողներին արդեն հիմա

Մինչ պաշտոնական եզրակացությունները հրապարակված չեն, մասնագետները խնդրում են ծնողներին չանտեսել անգամ ամենանուրբ փոփոխությունները։ Խոսքը ոչ թե խուճապի, այլ ողջամիտ զգոնության մասին է։

Հետևեք երեխայի վարքին և քնի որակին
Հաճախակի արթնացումներ, գիշերային վախեր, անիմաստ սաստիկ հոգնածություն — սա առաջին ազդանշաններն են, որոնք անտեսել չի կարելի։

Ուշադրություն դարձրեք սննդին և ջրին
Շատ ընտանիքներ արդեն անցել են ստուգված ջրային աղբյուրների և որակյալ մթերքների։ Մանկական օրգանիզմը շատ զգայուն է, և անգամ փոքր քիմիական խառնուրդները կարող են լուրջ արձագանք առաջացնել։

Խուսափեք երկար մնալ վատ օդափոխվող փակ տարածքներում
Նախարարի զեկույցում եղած ակնարկներից մեկը վերաբերում էր հենց դրան․ փակ տարածքներում կարող են կուտակվել նյութեր, որոնք հատկապես վտանգավոր են երեխաների համար։

Հետաքրքրվեք այն հաստատության պայմաններով, որտեղ հաճախում է ձեր երեխան
Ինչ մաքրող նյութեր են օգտագործում։ Ինչ է ներառված սննդակարգում։ Վերջին ամիսներին ի՞նչ փոփոխություններ են արվել։
Ծնողներն այդ տեղեկատվության իրավունքը ունեն և պետք է պահանջեն այն։

Այսօրվա աննշան ազդանշանները վաղվա հնարավոր հետևանքներն են

Այն, ինչ սկզբում թվում էր պատահականություն, այժմ ստանում է անհանգստացնող ուրվագծեր։ Լրագրողները պահանջում են ամբողջական պատկեր, ծնողները՝ պատասխաններ, իսկ փորձագետները՝ նոր ուսումնասիրություններ։ Անուշ Ավանեսյանը անում է առաջին, բայց շատ հնչեղ քայլերը, և նրա նախազգուշացումը դարձավ ազդանշան, որը անտեսելը վտանգավոր է։

Ինչու այս կոչը արագ տարածվեց ողջ երկրով

Որովհետև խոսքը վերաբերում է երեխաներին՝ հասարակության ամենախոցելի հատվածին։ Անտեսանելի վտանգը միշտ ավելի մեծ վախ է առաջացնում։ Իսկ երբ հնարավոր վտանգը կարող է ազդել երեխաների վրա, ծնողների անհանգստությունն աճում է բազմակի։

Անուշ Ավանեսյանը արտաբերեց խոսքեր, որոնք շատ մասնագետներ երկար ժամանակ զսպում էին։ Այո՛, նրա նախազգուշացումը հնչեց շոկային։ Այո՛, այն վախեցրեց հազարավոր ընտանիքների։
Բայց հենց այդ զարթուցիչ զգուշացումն էլ ստիպեց ծնողներին ավելի ուշադիր դառնալ և նկատել այն, ինչ նախկինում կարող էր աննկատ անցնել։