Բնության մեջ տեղի են ունենում պшյ թյունով ուղեկցվող բազմազան երևույթներ։ Հզոր էլեկտրական պшրպումները մթնոլորտում ամպրոպի (կայծակի) ժամանակ, հրшբnւխների հանկարծակի ժшյ թք nւմը, խոշոր երկնաքարերի անկումը Երկրի մակերևույթի վրա ш յթյnւնի տարբեր տեսակների օրինակներ են։

Իրենց մասշտաբով հսկայական պшյ թյnւններ են գունոլորտային բռ նկnւմ ները Արեգակի վրա, որոնց դեպքում անջատվող էներգիան հասնում է ~1017 ջոուլի։ Տիեզերական տարածությունում տեղի ունեցող ահռելի պшյ թյունի բնույթ ունեն նոր աստղերի բ ռնկումները, երբ մի քանի ժամվա ընթացքում անջատվում է 1038-1039 ջոուլ էներգիա (այդքան էներգիա Արեգակը ճառագայթում է 10-100 հազար տարվա ընթացքում)։

Վերջապես, մարդու երևակայության սահմաններից դուրս եկող պшյ թյnւններ են գերնոր աստղերի բ ռնկումները (էներգիան հասնում է ~1043 ջոուլի) և որոշ գալակտիկաների միջուկներում տեղի ունեցող պшյ թյnւնները (1050 ջ)։ Պայթյունների բնորոշ առանձնահատկությունը էներգաանջատման բացառիկ կարճատևությունն է։

Եթե, օրինակ, պшյ թյnւնը տեղի է ունենում հոծ միջավայրում, ապա էներգիան անջատվում է նախքան միջավայրի շարժում ստանալը։ Պшյ թյnւնի կարևոր բնութագրերից է էներգաանջատման խտությունը, որը հավասար է պшյ թյnւնի էներգիայի և այն ծավալի հարաբերությանը, որտեղ ընթանում է էներգիայի անջատումը։ Պшյ թյnւնները խաղաղ նպատակներով լայն կիրառություն են գտել գիտական հետազոտություններում և արդյունաբերության մեջ։

Պшյ թյnւնի ազդեցությամբ նյութը կարող է հանդես գալ այնպիսի վիճակներում, որոնք անհասանելի են հետազոտման այլ եղանակների դեպքում, ուստի այն հնարավորություն է տվել զգալի առաջընթացի հասնել բարձր ճնշման և ջերմաստիճանի պայմաններում գազերի, հեղուկների և պինդ մարմինների հատկությունների ուսումնասիրման ասպարեզում։

ՏԵՍԱՆՅՈՒԹԸ՝