Արտաշես Ալեքսանյանը՝ թատրոնի և կինոյի հայ դերասան, որի անունը վաղուց արդեն դարձել է իսկական պրոֆեսիոնալիզմի, խորության և հուզական անկեղծության հոմանիշ։ Նրա ճանապարհը արվեստում պարզապես դերասանի պատմություն չէ, ով գտավ իր տեղը կինոյում․ դա մարդու ճակատագիր է, ով անցել է փորձությունների, կասկածների և վերելքների միջով՝ դառնալով հայկական բեմի ամենահարգված ներկայացուցիչներից մեկը։

Երևանում ծնված Ալեքսանյանը մանկուց էր դրսևորում անսովոր զգայունություն և ուշադիր բնավորություն։ Նա ժամերով կարող էր նայել մարդկանց դեմքերին՝ փորձելով կռահել նրանց հույզերն ու ներքին ապրումները, կարծես արդեն այն ժամանակ փորձում էր հասկանալ մարդկային հոգին։ Եվ հենց այդ հատկությունն էլ հետագայում դարձավ նրա գլխավոր զենքը՝ թե՛ բեմում, թե՛ տեսախցիկի առջև։ Նա պարզապես «չէր խաղում» իր դերերը — նա ապրում էր դրանք՝ ստիպելով հանդիսատեսին հավատալ յուրաքանչյուր շարժմանն ու յուրաքանչյուր հայացքին։

Ճանապարհ դեպի փառք․ թատրոնը՝ որպես կյանքի դպրոց

Արտաշեսը իր ուղին սկսեց հենց թատրոնից։ Այնտեղ՝ ճռճռացող փայտյա բեմահարթակի վրա, նա ճանաչեց դերասանական արվեստի իրական էությունը։ Նրա առաջին դերերը փոքր էին, բայց նույնիսկ էպիզոդներում նա առանձնանում էր։ Գործընկերները հիշում են՝ Ալեքսանյանն ուներ մի յուրահատուկ էներգիա, որը խոսքերի կարիք չուներ։ Նա կարող էր մեկ հայացքով ասել ավելին, քան մյուսները՝ երկար մոնոլոգներով։

Հասարակությունը շուտով նկատեց երիտասարդ դերասանին։ Նրան սկսեցին հրավիրել ավելի լուրջ բեմադրություններում՝ դրամաներ, դասական պիեսներ, ժամանակակից պատմություններ։ Ամեն անգամ Արտաշեսը ապացուցում էր, որ կարող է կերպարանափոխվել՝ առանց իրեն կորցնելու։ Նրա ունակությունը՝ զգալ խաղընկերոջը, խորապես հասկանալ ռեժիսորի մտահղացումը և ցուցաբերել անսահման կարգապահություն, նրան դարձրեցին ոչ միայն հանդիսատեսի, այլև գործընկերների սիրելին։

Անցումը կինո․ հաջողություններ և փորձություններ

Կինոն Ալեքսանյանի համար դարձավ նոր փուլ։ Նա առաջին անգամ նկարահանվեց 2000-ականների սկզբին, այն ժամանակ, երբ հայկական կինոարտադրությունը դժվար շրջան էր ապրում։ Բայց նույնիսկ սահմանափակ հնարավորությունների պայմաններում նա կարողացավ բացահայտել իր ներուժը։

Նրա դերերը «Առանց հասցե ծնվածները», «Անծանոթը», «Կյանք և պայքար» և այլ սերիալներում նրան բերեցին ճանաչում և լայն ժողովրդականություն։

Հատկապես տպավորիչ էր նրա կատարումը մի դրամայում, որտեղ նա մարմնավորում էր մի մարդու, ով կորցրել էր ամեն ինչ, բացի արժանապատվությունից։ Պրեմիերայից հետո քննադատները գրել էին․
«Ալեքսանյանը պարզապես չխաղաց՝ նա ապրեց օտարի ցավը այնպես, կարծես դա իր սեփական պատմությունն էր»։

Այդ ֆիլմը դարձավ նրա կարիերայի շրջադարձային պահը՝ նրա անունը ճանաչելի դարձնելով ոչ միայն Հայաստանում, այլև նրա սահմաններից դուրս։

Մարդը՝ բեմից դուրս․ բնավորություն և ճակատագիր

Բայց հաջողությունների հետևում կային տարիներ լի պայքարով և ինքնազոհությամբ։ Արտաշեսը երբեք չի փնտրել հեշտ ուղիներ։ Նա կարող էր հրաժարվել դերակատարումից, եթե գտնում էր, որ սցենարը իմաստ չունի։ Նա չէր հանդուրժում կեղծավորություն՝ ոչ արվեստում, ոչ կյանքում։ Նրան ճանաչողները ասում են․ «Նա ապրում է նույն սկզբունքներով, որով խաղում է։ Անկեղծությունն է նրա հավատամքը»։

Քչերն են գիտեն, որ դերասանը անցել է ծանր շրջան․ լուրջ հիվանդությունից և մի շարք անձնական կորուստներից հետո նա գրեթե որոշել էր հեռանալ բեմից։ Բայց հենց արվեստն էր, որ օգնեց նրան կանգնել ոտքի։ Վերադարձը բեմ դարձավ նրա երկրորդ ծնունդը։ Մի հարցազրույցում նա ասել է․

Քչերն են գիտեն, որ նրա զուսպ արտաքինի տակ թաքնված է դրամատիկ պատմություն։ Մի քանի տարի առաջ հեռուստային հարցազրույցում Ալեքսանյանը խոստովանեց, որ երիտասարդ տարիներին ականատես է եղել մի ողբերգության, որը փոխել է իր ամբողջ կյանքը։

Նա պատմեց, որ այդ պահից երդվեց ամբողջովին նվիրվել արվեստին, որը կարող է արթնացնել մարդկանց մեջ կարեկցանք և մարդասիրություն։

Այս խոսքերը ցնցեցին լսարանին։ Շատերը առաջին անգամ տեսան նրա մեջ ոչ միայն տաղանդավոր դերասան, այլև մարդ՝ խորը ներաշխարհով և ապրումներով։

Այսօր և հավերժ

Այսօր Արտաշես Ալեքսանյանը շարունակում է ակտիվորեն նկարահանվել, մասնակցում է թատերական ներկայացումներին, աջակցում է երիտասարդ դերասաններին։ Նա չի ձգտում փառքի, չի փորձում լինել ուշադրության կենտրոնում, բայց նրա ներկայությունը զգացվում է ամեն տեղ։ Նրա խաղը ստիպում է հանդիսատեսին խորհել կյանքի, սիրո, հավատարմության և մարդկային արարքների արժեքի մասին։

Նա մնում է այն դերասաններից մեկը, որոնց համար բեմը պարզապես աշխատանք չէ, այլ՝ ճակատագիր։ Նրա յուրաքանչյուր կերպարի մեջ կա հոգու մի մասնիկ, ցավ ու հույս, տառապանք և ուժ։

Արտաշես Ալեքսանյանը դերասան է, ով պարզապես չի խաղում՝ նա ապրում է բեմում։ Եվ գուցե հենց դա է նրա հաջողության գաղտնիքը։