Վոլոդյա Գրիգորյանի անունը երկար տարիներ ասոցացվում էր ուժի, սկզբունքայնության և գործին անսասան նվիրումի հետ։ Նա այն մարդկանցից էր, որոնց ներկայությունն ի զորու էր լցնել ամբողջ սենյակը, ինչքան էլ քիչ խոսեր։ Նրա լռակյաց բացատրությունները, հանգիստ քայլվածքը և ծանր, բայց անհատական ջերմությամբ լցված հայացքը վաղուց էին դարձել ամբողջ մի աշխարհ հիշողությունների՝ նրանց համար, ովքեր ճանաչում էին նրան։
Այսօր, նրա ծննդյան օրը, այդ աշխարհը վերակենդանացավ մեկ հրապարակման ուժով։ Վոլոդյան այլևս չկա, բայց նրա դուստրը, իր սրտի մի մասն այնտեղ ներդնելով, կիսվելով ցավով և անսահման կարոտով, պատմեց մի բան, որը կարդալիս դժվար է զսպել արցունքները։
Նրա գրառումը տարածվեց անտառային հրդեհի արագությամբ։ Մարդիկ այն տարածում էին առանց մեկնաբանությունների, քանի որ sözերը, կարծես, անկարող էին լինում փոխանցելու այն ողբերգական գեղեցկությունը, որը թաքնված էր տողերի մեջ։ Դա պարզապես հիշողություն չէր․ դա վերք էր, որը շարունակում է բաց մնալ՝ անգամ տարիներ անց։
«Այսօր քեզ կլրաներ 70 տարին, բայց…»
Այս նախադասությամբ Վոլոդյա Գրիգորյանի դուստրը սկսել էր իր գրառումը։ Ահա մի հատված այնտեղից․
«Այսօր քեզ կլրաներ 70 տարին, պապիկ։ Երեկվանից փորձում եմ գտնել այն խոսքերը, որոնք կկարողանային փոխանցել ամենը, ինչ ես տարիներով զգում եմ։ Բայց որքան էլ խոր մտածեմ, մնում է նույն դատարկությունը։ Դատարկությունը՝ քո բացակայության։
Հիշո՞ւմ ես, ասում էիր, որ ժամանակը բուժում է։ Բայց ինձ մոտ այդպես էլ չստացվեց։ Ժամանակը չբուժեց, այն ինձ սովորեցրեց ապրել ցավի հետ։ Այն ինձ սովորեցրեց ժպտալ, երբ ներսում փոթորիկ է, ինձ սովորեցրեց լինել համառ, երբ ուժեր չկան։ Այն ինձ սովորեցրեց ամուր լինել, բայց երբեք չսովորեցրեց ապրել առանց քեզ։
Այսօր քո օրը չի անցնում տոնական աղմուկով։ Այն անցնում է լռության մեջ։ Լուռ տանը, որտեղ ամեն ինչ քեզ է հիշեցնում։ Քո բաժակով, որից այլևս ոչ ոք չի խմում։ Քո բրդյա սվիտերով, որը դեռ պահում է քո հոտը։ Քո սիրելի պլաստիլինով, որին ոչ ոք չի համարձակվում դիպչել։ Եվ ամենակարևորը՝ քո թիկնոցով, որը դեռ կախված է կախիչին։ Դուռը, ասես, քեզ հենց նոր դուրս են ուղարկել սենյակից, և դու պիտի հիմա վերադառնաս»։
Այս տողերը նույն ցավը վերածնեցին շատերի սրտերում։ Ընթերցողները գրում էին, որ կոկորդներում խռպոտություն էր ի հայտ եկել, իսկ արդեն երկրորդ նախադասությունից աչքերն արցունքով էին լցվում։
Վոլոդյայի դուստրը պատմում էր ոչ միայն կարոտի մասին, այլև այն ծանր օրերի, երբ կորուստը խեղդող ամպի նման կախվել էր ընտանիքի վրա։ Նա խոստովանում էր, որ երկար ժամանակ անգամ չէր կարողանում մտնել հոր սենյակ, քանի որ նրա ներկայությունը ամենուր էր։ Ամեն մանրուք, ամեն ծալք, ամեն թել հագուստի մեջ մի ցավ էր, որը ստիպում էր նորից ու նորից վերապրել վերջին բաժանումը։
Օդում կախված թերագրված բառերը։
Նա նաև գրել էր Վոլոդյայի վերջին խոսքերի մասին, որոնք մինչ այսօր հանգիստ չեն տալիս իրեն․
«Դու միշտ ասում էիր, որ ամեն ինչ լավ է լինելու։ Բայց վերջին անգամ, երբ այդ խոսքերը ասեցիր, ինչ–որ բան այնպես չէր։ Թվում էր՝ դու ինքդ էլ համոզված չէիր… Այդ պահից շատ եմ մտածել այդ վայրկյանի մասին, իրեն՝ արդյոք նկատեցի՞ քո թաքուն ցավը, հասցրի՞ ասել այն, ինչ պետք էր։
Կան խոսքեր, որոնք պետք է ասել ժամանակին։ Ես ուշացա։ Եվ հիմա դրանք կախված են օդում, ինչպես անավարտ նամակներ, որոնք երբեք չեն հասնի հասցեատիրոջը»։
Այս պահը հատկապես ծանր էր ընթերցողների համար։ Շատերը մեկնաբանություններում գրում էին, որ հիշել են իրենց կորուստները, չասված խոսքերը, վերջին հանդիպումները, որոնք դարձել են ողջ կյանքի ցավ։
Նրա ծննդյան օրը դարձավ հիշողության օր։
Վոլոդյա Գրիգորյանի դուստրը հրապարակեց նաև մի լուսանկար՝ հին, գունաթափված, բայց խոսուն։ Լուսանկարում Վոլոդյան կանգնած էր իր տան բակում՝ ձեռքը դնելով դստեր ուսին։ Երկուսի աչքերն էլ ժպտում էին։ Բայց այդ ժպիտն այսօր ցավ է պատճառում, ինչպես սուր քար, որը տարիներով չես կարողանում հանել քեզնից։
Գրառման վերջում նա գրել էր․
«Պապիկ, այսօր քո ծննդյան օրն է, բայց ես լաց եմ լինում ոչ թե նրա համար, որ ես թույլ եմ։ Ես լաց եմ լինում, որովհետև ես ուժեղ եմ։ Ուժեղ եմ, որովհետև դու ինձ այդպիսին դառնալ սովորեցրեցիր։ Կյանքը առանց քեզ նույնը չէ, բայց ես քեզ հետ եմ յուրաքանչյուր քայլին։ Քո ձայնը, խորհուրդը, ժպիտը իմ մեջ են։ Եվ անգամ հիմա, տարիներ անց, ես դեռ փորձում եմ ապրել այնպես, ինչպես դու կուզեիր։
Շնորհակալ եմ, որ դու իմ հայրն ես։ Շնորհակալ եմ ամեն ինչի համար, ինչ թողել ես ինձ»։
Գրառում, որը հազարավոր մարդկանց ստիպեց հիշել իրենց ցավը։
Այս գրառումը դարձավ օրվա ամենաընթերցվող և ամենասիմվոլիկ գրառումը սոցիալական ցանցերում։ Մարդիկ գրում էին, որ այն ստիպել է կանգ առնել, նորից վերապրել սեփական կորուստները և գնահատել նրանց, ովքեր դեռ կողքին են։
Վոլոդյա Գրիգորյանը միշտ համարվել է կարգին, ուժեղ և ազնիվ մարդ։ Իսկ այսօր նա կրկին միավորեց մարդկանց՝ ոչ իր ներկայությամբ, այլ իր դստեր անկեղծ ցավով։
Եվ եթե կա մի բան, որը բոլորն ընդգծում են, ապա դա այն է, որ այս գրառումը անհնար է կարդալ առանց արցունքների։ Այս տողերը պարզապես պատմություն չեն, այլ մարդկային հոգու խորք, որը հազվադեպ է բացվում այսքան մաքուր, այսքան իրական։