Աստված հոգին լուսավորի… ՑԱՎԱԼԻ ԼՈւՐԳագիկ Շամշյանից

Կան լուրեր, որոնք անհնար է հանգիստ կարդալ։ Կան տողեր, որոնցից ներսում կարծես ինչ-որ բան կտրվում է։ Եվ կան անուններ, որոնցից հետո լռություն է տիրում — ոչ թե այն պատճառով, որ այլևս ասելու բան չկա, այլ որովհետև բառերը դառնում են անզոր։

Գագիկ Շամշյանի կողմից հնչեցված հաղորդագրությունը ակնթարթորեն տարածվեց տեղեկատվական դաշտում՝ իր հետևից թողնելով ծանր ու ճնշող զգացում։ Դա պարզապես նորության գրառում չէր։ Դա ցավի ճիչ էր, որը լսեցին հազարավոր մարդիկ։

«Աստված հոգին լուսավորի…» — այս խոսքերը հայկական մշակույթում առանձնահատուկ ծանրություն ունեն։ Դրանք իրենց մեջ պարունակում են ոչ միայն վիշտ, այլև երկինք ուղղված վերջին հույսը։ Երբ նման խոսքեր հայտնվում են փորձառու լրագրողի տեքստում, մարդու, որը տարիների ընթացքում շատ բան է տեսել, պարզ է դառնում՝ իսկապես խորապես ողբերգական մի բան է տեղի ունեցել։

Գագիկ Շամշյան — անուն, որը լավ ծանոթ է նրանց, ովքեր ամեն օր հետևում են իրադարձությունների քրոնիկային։ Նա բազմիցս առաջիններից մեկն է եղել դեպքի վայրում, արձանագրել է ողբերգություններ, պատմել հասարակության կրած կորուստների մասին։ Բայց այս անգամ նրա ձայնն այլ էր։ Զսպված, կոտրված, գրեթե անպաշտպան։ Այդպես չեն գրում լրագրողները — այդպես գրում են մարդիկ, որոնց իսկապես ցավ է պատճառվել։

Չոր տողերի հետևում մարդկային կյանք է։ Ճակատագիր, որը հանկարծակի ընդհատվեց՝ իր հետևից թողնելով դատարկություն։ Մերձավորներ, ընկերներ, գործընկերներ — նրանք բոլորը հիմա ապրում են անարդարության զգացումով, հարցերով, որոնց պատասխաններ չկան։ Ինչո՞ւ հենց հիմա։ Ինչո՞ւ այդքան շուտ։ Ինչո՞ւ հենց նա։

Հասարակությունը քարացել էր։ Հրապարակման տակ մեկնաբանությունները ահարկու արագությամբ էին ավելանում։ Մարդիկ ցավակցություններ էին հայտնում, հիշողություններով էին կիսվում, գրում էին, որ չեն կարող հավատալ տեղի ունեցածին։ Ոմանք խոստովանում էին, որ հաղորդագրությունը մի քանի անգամ են կարդացել՝ հուսալով, թե դա սխալ է։ Բայց ցավը չէր նահանջում։ Նման ողբերգական լուրերը միշտ մերկացնում են հասարակության նյարդերը։ Դրանք հիշեցնում են, թե որքան փխրուն է մարդկային կյանքը և որքան քիչ բան ենք հասցնում ասել միմյանց։ Այսօր մարդը կա, իսկ վաղը՝ միայն լուսանկարներ, հիշողություններ և ցավի խոսքեր։

Հատկապես ծանր է կորստի գիտակցումը, երբ դրա մասին հայտնում է նա, ով սովոր է լինել այլ ողբերգությունների ձայնը։ Այդ պահին դերերը փոխվում են։ Լրագրողը դադարում է լինել դիտորդ և դառնում է համընդհանուր ցավի մասնակից։ Եվ հենց դա է Գագիկ Շամշյանի հաղորդագրությունն այդքան սուր ու թափանցող դարձնում։

Այս լուրը պարզապես հերթական տողը չէ լրահոսում։ Դա հիշեցում է, որ յուրաքանչյուր վերնագրի հետևում իրական մարդիկ են կանգնած։ Իրենց վախերով, երազանքներով, հույսերով։ Իրենց չավարտված գործերով ու չասված խոսքերով։

Այսօր շատերը մի պահ կանգ առան։ Ինչ-որ մեկը խաչակնքվեց։ Ինչ-որ մեկը շշնջաց. «Աստված հոգին լուսավորի…»։ Մեկ ուրիշը պարզապես լռեց՝ նայելով էկրանին։ Որովհետև երբեմն լռությունն է միակ ազնիվ արձագանքը։

Թող հեռացածի հոգին լույս գտնի։ Իսկ կենդանիներին թող մնա հիշողությունը — ծանր, բայց անհրաժեշտ, որպեսզի երբեք չմոռանանք․ կյանքը չի հանդուրժում անտարբերությունը և երաշխիքներ չի տալիս վաղվա համար։

Добавить комментарий

Ваш адрес email не будет опубликован. Обязательные поля помечены *